İşsizlik Maaşı Nedir ve Nasıl Alınır?

İşsizlik maaşı nedir ve nasıl alınır? Konusunu ve gündemdeki değişiklikleri konu alacağımız bu makalede öncelikle işsizlik sigortasını tanımlayarak başlayalım;

İşsizlik Sigortası; Bir işyerinde çalışan kişinin kendi istek ve kusuru dışında, işini yitirmesi sonucu uğramış olduğu maddi kaybı, kısmen karşılayan ve devlet tarafından kurulmuş olan sigorta fonudur. Tanımdan da bahsedildiği üzere kendi kusuru dışında işini kaybeden kişilerin birazdan değineceğimiz diğer şartları da yerine getirmesi halinde işsiz kaldığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde İŞKUR’a başvurduktan sonra kendisine belirli sürelerle yapılan aylık ödemelere ise işsizlik maaşı denir.

İşsizlik Maaşının Kaynağı Nedir?

İşsizlik maaşının kaynağı aylık kazancınız olan brüt maaşınızdır. Brüt maaşınızdan her ay belirli oranlarda sigorta primi, işsizlik primi, damga vergisi ve gelir vergisi adı altında kesintilere tabi tutulursunuz. Sigorta primi; emeklilik ve iş görememezlik ödenekleri altında size geri dönme ihtimali olan fonlara giderken, ödediğiniz işsizlik primi birazdan değineceğimiz şartları taşıyarak işsiz kalmanız durumunda yeni bir iş bulana kadar size nefes aldıracak işsizlik maaşına finansman oluşturur.

İşsizlik Maaşı Nasıl Alınır?

İşsizlik maaşına hak kazanmak için aşağıdaki şartların yerine getirilmiş olması gerekmektedir.

1-     Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalınmış olması gerek.

2-     İş sözleşmesinin feshedildiği tarihten önceki son 120 gün prim ödemiş olmak.

3-     İş sözleşmesinin feshinden önceki 3 yıl içinde en az 600 gün sigorta primi ödemiş olmak.

4-     İş sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a müracaat etmek.

Önemli: Son 120 gün prim ödemek gerekli olan madde bir fiil çalışması gerekiyor anlamı taşımıyor. Devamsızlıktan sayılmayan bazı haller var. Bunlar;  ücretsiz izin, istirahat, disiplin cezası, grev doğal afet gibi.  İşverenin e-bildirge yaparken eksik gün bildiriminde devamsızlık sebebini bildiren kodun niteliği önem taşıyor. Örneğin eksik gün gerekçesi olarak “15- Devamsızlık “seçildiğinde son 120 gün prim şartınız yerine gelmemiş olur.

İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Süreleri;

1-     Son 3 yıl içinde 600 gün sigorta primi olanlar, 180 gün/ 6 ay

2-     Son 3 yıl içinde 900 gün sigorta primi olanlar, 240 gün/ 8 ay

3-     Son 3 yıl içinde 1080 gün sigorta primi olanlar, 300 gün/ 10 ay

Süre ile işsizlik maaşından yararlanabilecektir. İşsizlik maaşından damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmayacaktır. İşsizlik ödeneği alınan süre boyunca genel sağlık hizmetlerinden yararlanılabilmektedir.

İşsizlik Maaşınız Hangi Durumlarda Kesilir?

1-     Kurumun adayı, kendisine uygun şirket, görev ve adresine yakın işleri haklı bir nedene dayanmaksızın reddetmesi,

2-     İşsizlik maaşı aldığı süre içinde emekliliğe hak kazanarak maaş bağlanması,

3-     Adayın kayıt dışı çalıştığının tespit edilmesi

4-     Kurumca yönlendirilen mesleki eğitimlere katılmaması durumunda

İşsizlik maaşı kesilir.

Yeni bir iş bulması sonucu işsizlik maaşı ödemesi askıya alınan aday,  eğer yeni işinde ayrılır ve yukarıda belirttiğimiz şartları sağlamaz ve İŞKUR’a başvurursa daha önce almaya hak kazandığı ve askıya alınan işsizlik maaşının ödenmesinin devamını talep edebilir.

Yeni Uygulama ve Kişisel Yorumum;

Gündemde ise işsizlik maaşına hak kazanma şartlarını esneterek, daha çok kişinin fondan yararlanmasını sağlayacak uygulama mevcut henüz resmi gazetede yayınlanmamasına rağmen tek değişiklik şu; son 120 gün prim ödeme şartı kaldırılması. Zaten mevcut uygulamada da bir fiil son 120 gün çalışma diye bir uygulama yok. Bu uygulama, son 120 gün içinde istirahat v.b mazeret sunmadan, yöneticisinin onayını alıp izin belgesi doldurmadan keyfe keder devamsızlık yapan sorumsuz çalışanlara bir ödül olmuş. Keşke devletin kaynakları bütün çalışanları kapsayacak şekilde başka bir uygulamada kullanılabilseydi.

Bu makale ile işsizlik maaşı nedir ve nasıl alınır? Konusunu detaylı olarak ele aldık. Konu ile ilgili daha detaylı bilgi sahibi olmak için makaleme referans olan aşağıdaki linki inceleyebilirsiniz.

Kaynakça: https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/issizlik-sigortasi/issizlik-odenegi/